مولتي متر چيست؟ | ازدیگر محصولات فروشگاه الکترونیک آریانیک دیدن کنید.

مولتی متر چیست؟

یک ابزار اندازه گیری می باشد که قابلیت اندازه گیری کمیت های الکتریکی مانند ولتاژ، جریان و مقدار مقاومت اهمی را دارا می باشد. مولتی مترها همچنین می توانند فرکانس سیگنال متناوب و ظرفیت خازن را محاسبه کنند. به کمک مولتی متر می توانیم پایه های دیود ها و ترانزیستور ها را تعیین کنیم. همچنین از سالم یا معیوب بودن آن ها اطمینان حاصل کنیم. جهت تست اتصال مدارات از مولتی متر استفاده می شود.

نام دیگر مولتی متر، آوومتر نامیده می شود. این نام از سه کلمه آمپر، ولت و اهم برگرفته شده است زیرا مولتی متر برای اندازه گیری این سه کمیت مورد استفاده قرار می گیرد.

اگر بخواهیم میزان اهمی مقاومت را به وسیله مولتی متر اندازه گیری کنیم باید ابتدا رنج مربوط به مقاومت را انتخاب کنیم، سپس سیم های مولتی متر را به دو سر مقاومت وصل کرده و باید متوجه باشیم که مقاومت با کمیت های دیگر موازی نباشد. در غیر این صورت مقدار مولتی متر به شکل نادرست نمایش داده می شود.

تقسیم بندی مولتی متر:

مولتی متر آنالوگ:

این نوع مولتی متر در ظاهر از یک صفحه با خطوط مدرج ،به همراه یک عقربه که می تواند روی این خطوط مدرج حرکت کند، یک سلکتور، مقداری ترمینال، یک پتانسیومتر تنظیم کننده صفر و همراه دو سیم رابط تشکیل شده است

مولتی متر دیجیتال:

مولتی متر دیجیتال کمیت های محاسبه شده را به شکل عددی و یا تعدادی رقم بر روی صفحه نشان می دهد. این نوع مولتی متر مقدار اندازه گیری شده را به شکل مناسب نمایش می دهد.

مولتی متر رومیزی:

این دسته از مولتی متر ها نیز از نوع دیجیتال می باشند و دقت بیشتری نسبت به سایر مدل ها دارند از این نوع مولتی مترها برای آزمایشگاه ها استفاده می شود.

مولتی متر انبری:

در این نوع از مولتی متر ها علاوه بر همه تجهیزات سایر مولتی مترها یک چنگک نیز موجود می باشد که از طریق این چنگک می توانیم بدون سری کردن مولتی متر با المان مورد نظر در مدار جریان عبوری از مدار را اندازه گیری کرد.

نحوه کار با مولتی مترها:

همانطور که گفته شد مولتی متر دستگاهی است که توانایی اندازه گیری چند کمیت الکتریکی را دارد که شامل ولتاژ، جریان و مقاومت می باشد. برای بکار گرفتن مولتی متر لازم است کلید متحرک روی دستگاه را طبق درخواست مورد نظر تنظیم کنیم به این ترتیب روی کلید چرخان یک فلش کوچک قرار دارد که حالت مولتی متر را نمایش می دهد، فلش در برابر هر عبارت قرار بگیرد وضعیت مولتی متر درهمان وضعیت آماده به کار می شود.

برای اندازه گیری ولتاژ DC :

برای اندازه گیری ولتاژ کلید را روی حالت vdc قرار داده و سیم ها را به دو سر نقطه مورد نظر وصل کنیم.

برای اندازه گیری جریان الکتریکی:

کلید را روی حالت A قرار داده و سیم مولتی متر را به صورت سری در مدار اتصال می دهیم.

کلید را روی حالت اهم قرار داده و دو سیم مولتی متر را به مقاومت وصل می کنیم.

چگونگی اندازه گیری مقاومت با مولتی متر دیجیتال:

جهت تعیین مقاومت، دستگاه مانند اندازه گیری ولتاژ عمل می کند. تنها تفاوت در این است که برای تست مقاومت ابتدا باید از منبع تغذیه جدا شود و بعد تست را انجام دهید.

چگونگی اندازه گیری مقاومت با مولتی متر عقربه ای :

بر روی دسته سلکتور نشانگری وجود دارد که جهت تعیین دامنه کاری اندازه گیری ها به کار می رود. دستگاه مانند هر سیستمی شامل دو ترمینال آند و کاتد است. برای این که با روش درست از دستگاه استفاده کنیم باید سیم مشکی را به ترمینال منفی و سیم قرمز را به ترمینال مثبت اتصال دهیم. سپس کلید Power را روشن کرده و دستگاه برای تست آماده می باشد.

به عنوان مثال عبارت۱۰* R به این معنا می باشد که عقربه بر روی هر عدد باشد باید در عدد ۱۰ ضرب شود تا میزان مقاومت بدست آید. وقتی مقدار مقاومت برابر ۵۰ کیلو اهم باشد رنج یا مبنا نیز برابر همان ۵۰ اهم می شود. در صورتی که مقاومت بیشتر از این رقم ها باشد سلکتور باید روی ۱۰۰ R* قرار بگیرد و هرچه عقربه نشان می دهد باید در عدد۱۰۰ضرب شود. اگر بخواهیم مقدار مقاومت را از عدد ۱ تا ۱۰ محاسبه کنیم باید تنظیم را روی صفر قرار دهیم.

اندازه گیری مقدار ولتاژ Dc ( دیجیتال):

برای اندازه گیری ولتاژ باید مولتی متر را به شکل موازی در مدار قرار دهیم و سلکتور مولتی متر را بر روی عدد ۷ قرار داده و مقدار اندازه گیری شده را نشان داده شود.

چگونگی اندازه گیری ولتاژ DC عقربه ای :

برای اندازه گیری ولتاژ DC.V مستقیم که شامل ۶ مبنای اندازه گیری از ۲۵/۰ ولت تا ۱۰۰۰ ولت مستقیم می باشد. برای اندازه گیری مقدار ولتاژ مانند سنجش اهم سلکتور را روی هر عدد قرار دهیم، دستگاه همان مقدار را نشان می دهد. معمولا برق DC دارای دو قطب مثبت ومنفی می باشد و برای اتصال دستگاه باید فیش سیاه به منفی و فیش قرمز به مثبت وصل شود در غیر این صورت عقربه در جهت خلاف حرکت می کند.

بر روی دستگاه سه دسته عدد وجود دارد که سمت چپ مدار با DC.V و برحسب میلی آمپر تعیین شده است. برای این که یک باتری یا منبع تغذیه را مورد آزمایش قرار دهیم باید سیم مثبت دستگاه به مثبت منبع تغذیه و سیم منفی دستگاه به منفی تغذیه وصل شود. اگر باتری ۶ ولت باشد سلکتور را روی عدد۱۰ تنظیم کنید به این ترتیب عقربه عدد ۶ را نمایش می دهد. هنگامی که باتری بیشتر از ۱۰ ولت و کم تر از ۵۰ ولت باشد سلکتور باید روی عدد ۵۰ قرار بگیرد .

چگونگی تنظیم کردن عقربه در مولتی متر عقربه ای:

وقتی سلکتور رابه حالت RX قرار بدهیم باید دو سیم اهم متر به یکدیگر متصل شود که باعث انحراف عقربه می شود. در نظر داشته باشید که عقربه روی صفر قرار بگیرد زیرا مقاومتی بین دو سیم اهم متر موجود نمی باشد. در صورتی که این اتفاق نیفتاد به کمک ولومی که سمت راست اهم متر قرار دارد عقربه را روی عدد صفر تنظیم کنیم تا ثابت بماند سپس مقدار مقاومت آزمایش می شود.

قابلیت اتصال عدم اتصال کوتاه در مدار به وسیله مولتی متر:

به کمک مولتی متر می توانیم اتصال به نقاط مختلف مدار را توسط مولتی متر شناسایی کنیم. به طور مثال یک سیم در هر طرف دو رشته دارد که ابتدا باید دو رشته سیم را قبل از اصال از هر دو طرف تست کنیم وقتی مولتی متر صدایی پخش نکند به معنای این است که سیم ها به یکدیگر اتصال ندارندو در صورتی که صدا پخش شد سیم دچار عیب شده است. از این آزمون برای اطمینان از سیم و عیب یابی آن یا برای دیتا، سیم دوربین و آنتن استفاده می شود.

تست دیود:

برای تست دیود نیز از همین روش استفاده می کنیم فقط باید در نظر داشت که سلکتور مولتی متر باید روی دیود قرار بگیرد. دو سر سیم باید در طرفین دیود واقع شود. در صورتی که هنگام اتصال صدایی پخش نشود به این معنا است که دیود سالم است. باید در نظر داشت که اتصال دیود نیز باید کوتاه باشد.

نکاتی که در هنگام کار با مولتی متر باید در نظر داشت:

باید بدانیم که هنگام اندازه گیری شدت جریان دستگاه به شکل سری در مدار قرارداشته باشد.
جهت تعیین اختلاف پتانسیل دستگاه باید به شکل موازی در مدار قرار داشته باشد.
برای تعیین مقاومت باید جریان برق قطع شود. در غیر این صورت دستگاه آسیب می بیند.
در خاطر داشته باشید که پیچ تنظیم صفر نباید دست کاری شود زیرا عقربه آن بسیار حساس می باشد و ممکن است فنر دستگاه دچار قعطی یا خرابی شود.
برای اندازه گیری مقاومت، جریان و ولتاژ که مقدار آن را نمی دانید بیشترین رنج را در نظر بگیرید. به این ترتیب باعث اندازه گیری دقیق تر می شود برای حفاظت دستگاه اگر برای اندازه گیری جریان ، جریانی که اندازه گیری می شود از مقدار تعیین شده بیشتر باشد آمپر متر از کار خواهد افتاد.
سلکتور باید در جهت عقربه های ساعت قرار بگیرد. حرکت دادن سلکتور به آرامی انجام شود زیرا پیچاندن سریع باعث آسیب دیدن مولتی متر می شود.
اگر عدد نمایش داده شده جهت ولتاژ یا جریان منفی باشد به معنای برعکس بودن پراب ها در مدار می باشد.
اگر جریان در اندازه آمپر یا ماکزیمم باشد پراب باید به سوکتَA 10 اتصال داشته باشد در غیر این صورت فیوز دستگاه می سوزد البته فیوز قابل تعویض می باشد.
در مدل های جدید مولتی متر سلکتور آمپر AC و DC با یک علامت مشخص نشان داده می شود.
کلید دو حالته برای برخی اهم مترها مثبت می باشد که به این جهت است که زمان اندازه گیری ولتاژ درجهت مخالف حرکت کند می توانیم به جای تعویض فیش ها کلید را در حالت دیگر قرار داد تا ولتاژ را بررسی کنیم.